Van grijs naar groen, dat is de mantra van veel overheden en (natuur)organisaties om bewoners er toe over te halen hun betegelde tuin te vervangen door een tuin met begroeiing. De voordelen van een groen tuin zijn bekend: zo is een groene tuin bijvoorbeeld veel koeler, het afvoeren van regenwater is beduidend beter, CO2 wordt omgezet in zuurstof en een groene omgeving is prettiger voor een mens dan een grijze omgeving.

Nu zijn tegels op zichzelf niet slecht voor de natuur. Het is duurzaam materiaal want ze zijn gemaakt van stenen. Er is dus ook niets op tegen om tegels te verwerken in een groene omgeving. Het is de manier waaróp de tegels worden gebruikt. Vaak is het doel om de natuur uit te schakelen, en zodra er ook maar een grassprietje tussen de tegels groeit, dan wordt dit met alle mogelijke gereedschap en vergif tegengegaan.

Maar je kan de natuur ook ínschakelen met tegels. Door de tegels los te stapelen ontstaan er kieren waar kleine dieren en planten kunnen groeien. En door het hoogteverschil in de tuin ontstaan zogenaamde microklimaten die een voedingsbodem zijn voor vele soorten van leven (biodiversiteit).

Dry Stone Wall en Pierre Sèche

Dit los stapelen van stenen is al een eeuwenoude techniek die vooral toegepast wordt in landen waar natuurstenen volop aanwezig zijn. Wie kent niet de prachtige landschappen in Engeland waarbij de weilanden worden omzoomd door gestapelde stenen muurtjes in Engeland, die ook in Frankrijk voorkomen. Deze techniek heet Dry Stone Walling (Engeland) en Pierre Sèche (Frankrijk) en er is een groeiende belangstelling voor deze stapeltechniek. Het is een natuurlijke manier van erfscheiding en herbergt een schat aan leven.

In Nederland zijn deze natuurlijke stenen niet zo ruim voorhanden als in Engeland en Frankrijk. Maar door de oproep van overheden om de tegels er uit te halen en in te leveren komt er een grote hoeveelheid tegels en koppelstones vrij uit particuliere tuinen die vervolgens ergens naar toe moeten. Het kan in een puinbreker verwerkt worden die er vervolgens asfalt van maakt, maar dan gaat het van grijs naar grijs, nog los van de grote hoeveelheid energie die nodig is om puin om te zetten naar asfalt!

Een duurzamere oplossing is om de stenen in een natuurlijke omgeving te stapelen en vervolgens door de natuur te laten overnemen. Dit kan in de eigen tuin op kleine schaal, maar kan ook op grotere schaal in een openbare ruimte of bos. Het kan op termijn resulteren in een groene oase met grote biodiversiteit door de diverse microklimaten, zoals de Le Roy tuin, een ecokathedraal, in Heerenveen laat zien na 50 jaar stapelen. We kunnen de komende tientallen jaren een Nederlandse versie van Dry Stone Walls (ook wel Dry Stone Dikes genoemd, hoe Nederlands wil je het hebben!) ontwikkelen en het stedelijke landschap in Nederland omvormen tot een plek waar de natuur weer volop wordt ingeschakeld.